دیگر در مقابل هنجارشکنی‌ها بی‌تفاوت نباشید

بار‌ها برایمان پیش‌آمده که در فضا‌های عمومی شاهد هنجارشکنی‌های اخلاقی و علنی هستیم که در آن هنگام ضمن آزرده‌خاطر شدن، سؤالاتی در ذهنمان شکل می‌گیرد. چه موضوعی باعث شده است که هنجارشکنان با چنین جسارتی دست به قانون‌شکنی در فضای عمومی جامعه بزنند؟ چرا هیچ برخوردی از طرف نهاد‌های قانونی شکل نمی‌گیرد و...؟ در آخر هم معمولاً برای جلوگیری از درگیری با قانون‌شکنان خودمان را کنار می‌کشیم و بااینکه ازآنچه دیدیم ناراحت، متعجب و خشمگین شده‌ایم و سعی می‌کنیم با بی‌تفاوتی به راه خود ادامه دهیم و از کنارش بگذریم. هرچند وظیفه قانونی برخورد با هنجار‌شکنان بر عهده مردم نیست و نهاد‌های قانونی مختلفی برای این امر وجود دارد، اما نمی‌توان انتظار داشت در همه صحنه‌ها مأموران قانون حضورداشته باشند و بتوانند از وقوع جرم و قانون‌شکنی جلوگیری کنند. در چنین شرایطی همکاری تک‌تک شهروندان می‌تواند باعث کاهش ناهنجاری‌ها و افزایش امنیت اخلاقی جامعه گردد. در این راستا به‌هیچ‌وجه لازم نیست مردم خودشان به‌طور مستقیم وارد درگیری با قانون‌شکنان شوند، بلکه تنها اطلاع-رسانی این تخلفات توسط مردم به نهاد‌های مربوطه، کمک بزرگی محسوب می‌شود. گزارشاتی که شهروندان در مورد بسیاری از رفتار‌های غیرقانونی به پلیس و نهاد‌های قضایی ارائه می‌شود ازاین‌دست است.
آغاز فعالیت دادسرای ارشاد در فضای مجازی
حالا چندهفته‌ای می‌شود که قوه قضاییه برای نظم دادن و آسان کردن شیوه اطلاع‌رسانی گزارش‌های شهروندان از تخلفات دست به ابتکار جدیدی زده است. آغاز فعالیت دادسرای ارشاد در شبکه‌های اجتماعی اقدامی بود که برای این موضوع در نظر گرفته شد. به گفته سرپرست دادسرای ارشاد این اقدام برای تسریع در برخورد با هنجارشکنی‌ها با استفاده از ظرفیت شهروندان دغدغه‌مند انجام شده است. تاکنون بسیاری از شهروندان، وقتی با هنجارشکنی‌ها مواجه می‌شدند، نمی‌دانستند از چه‌طریق باید آن را گزارش کنند و ارسال گزارش به پلیس و وصول آن به دادسرا نیز ممکن بود نیاز به‌صرف زمان زیادی داشته باشد. به همین دلیل شروع این اقدام از ناحیه دادسرا علاوه بر اینکه به برخورد با مظاهر علنی جرائم منافی اخلاق و عفت، تسریع می‌بخشد، راه‌های ارتباطی شهروندان با نهاد‌های قانونی را نیز بیشتر و آسان‌تر می‌کند.
موج تبلیغات تخریبی،
اما موضوع جالب آن است که مدت کوتاهی پس از آغاز فعالیت دادسرای ارشاد در فضای مجازی، دستگاه تبلیغاتی دشمن تمام توان خود را، برای سانسور و تخریب این اقدام به کار گرفتند. شبکه اجتماعی اینستاگرام که در صفحات مختلف آن افراد مختلفی عضو هستند و هیچ محدودیتی برای مروجان فحشا، خشونت و نفرت‌پراکنی ندارد خیلی زود نسبت به این اقدام واکنش نشان داد و حساب کاربری دادسرای ارشاد را مسدود کرد. برخی رسانه‌های معاند نیز سعی کردند با تخریب و تبلیغات منفی علیه دادسرای ارشاد هدف آن را جاسوسی و خبرچینی از زندگی شخصی و خصوصی مردم معرفی کنند؛ اما گزارش‌ها و جریان‌سازی منفی رسانه‌های معاند علیه این طرح اجتماعی نتیجه معکوس داد و مطرح‌شدن هرچه بیشتر آن باعث افزایش جستجو‌های اینترنتی و ارجاعات بیشتر مخاطبین به سمت کانال‌های دادسرای ارشاد شد؛ چرا که یکی از اصلی‌ترین ملزومات موفقیت این طرح اجتماعی، مطرح‌شدن هرچه بیشتر آن و معرفی دادسرای ارشاد و وظایف آن برای عموم جامعه بود. همچنین مسدودسازی صفحه دادسرای ارشاد در اینستاگرام هم خللی در روند فعالیت‌های آن ایجاد نکرد، چرا که بستر اصلی فعالیت‌های این مجموعه در پیام‌رسان‌های داخلی بوده است و اکنون نیز باقوت ادامه دارد و از ابتدا نیز صفحه اینستاگرام، صرفاً محلی برای ارائه گزارش فعالیت‌های صورت گرفته بود.
فعالیت‌های انجام شده
گزارش‌ها نشان می‌دهد علیرغم همه تبلیغات منفی رسانه‌های معاند، خوشبختانه فعالیت دادسرای ارشاد در فضای مجازی به دلیل همکاری شهروندان با موفقیت‌های خوبی همراه گردیده است. از برنامه‌های اصلی دشمنان، درگیرکردن جوانان به مواد مخدر، مشروبات الکلی، فحشا و ... برای کشاندن آن‌ها به مهلکه مفاسد اجتماعی و جدا کردن آن‌ها از خانواده است و همواره یکی از مطالبات جدی خانواده‌ها از قوه قضائیه، برخورد با توزیع‌کنندگان این موارد بوده است. یکی از وظایف دادسرای ارشاد نیز، جلوگیری از ادامه فعالیت اماکنی است که به بهانه ایجاد فضای تفریحی، جوانان را به مهلکه استفاده از مشروبات الکلی سوق می‌دهند و برای سلامت و امنیت اخلاقی و روانی جوانان مضر هستند. این وظیفه، پس از راه‌اندازی سامانه گزارش مردمی، شاهد تحول جدی بوده؛ چرا که حجم اطلاعات و تعداد عملیات دادسرا را در این زمینه افزایش داده است. در همین رابطه طی هفته‌های اخیر شهروندان دغدغه‌مند آدرس برخی کافه‌ها و رستوران‌های مشکوک به سرو مشروب را از طریق سامانه برای دادسرا ارسال کردند که مبنای بررسی و تعقیب قضایی این اماکن توسط دادسرا شده است. برای مثال، فقط در یکی از این عملیات‌ها مأموران پلیس امنیت اخلاقی تهران با پشتیبانی دادسرای ارشاد، نزدیک به ۳۰۰ لیتر مشروب از یکی از رستوران‌های تهران کشف کردند که مشخصات و آدرس آن، از خلال بررسی مواردی که از سوی شهروندان گزارش شده بود، کشف شد.
نحوه ارتباط‌گیری و ارسال گزارشات مردمی
سؤال این است که مردم چگونه می‌توانند، بی‌قانونی و ناهنجاری‌های علنی در اماکن عمومی و سطح شهر را به دادسرای ارشاد گزارش کنند؟ برای این منظور آدرس‌های رسمی دادسرای ارشاد در شبکه‎های اجتماعی، صرفاً در کانال‌های بله، ایتا، گپ و سروش، به آدرس dadsara_ershad@ با هشتگ #اخبار_دادسرا اطلاع‌رسانی خواهد شد. علاوه بر این، دادسرای ارشاد با هدف حفظ اطلاع‌رسانی خود به کاربران اینستاگرام، از آدرس dadsara_ershad۱@ استفاده می‌کند و آدرس‌هایی غیر از این، به دادسرا تعلق ندارند. شهروندان دلسوز و اخلاق‌مدار می‌توانند در راستای مقابله با برخی تلاش‌ها برای ضربه به بنیان خانواده ایرانی، با مشاهده هرگونه کشف حجاب یا اقدامات هنجارشکنانه در خودرو، کشف حجاب یا سرو مشروبات یا برگزاری مراسم نامتعارف در اماکنی همچون سفره‌خانه، کافه، رستوران، مراکز خرید، باغ تالار و...، اطلاع از برگزاری مهمانی‌های شبانه یا خانه‌های فساد و فحشا، انتشار مطالب خلاف عفت در اینستاگرام و دیگر شبکه‌های اجتماعی، موضوع را پس از جمع‌آوری مستندات لازم، به شماره ۰۹۰۵۴۳۰۹۴۸۴ در پیام‌رسان‌های بله، سروش، ایتا و... ارسال کنند. لازم به ذکر است مستندات لازم برای گزارش کشف حجاب و اقدامات هنجارشکنانه در خودرو، شامل فیلم و یا تصاویری از خودرو است که سرنشین خاطی و پلاک در آن مشخص باشد. برای گزارش اماکن متخلف، ذکر نام مغازه، آدرس دقیق آن و ذکر زمان وقوع جرم کفایت می‌کند؛ البته درصورتی‌که فیلم یا تصاویری از اتفاق موردنظر به این شماره ارسال شود، به میزان زیادی به فرآیند پیگیری کمک می‌کند. علاوه بر این شما می‌توانید گزارش فعالیت‌های دادسرا را در زمینه برخورد با هنجارشکنان در این شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید. همچنین هر شهروند دلسوز و دغدغه‌مند در شبکه‌های اجتماعی، می‌تواند رسانه‌ای تبلیغی برای دادسرای ارشاد باشد و کاربران می‌توانند با مراجعه به کانال‌های دادسرا در پیام‌رسان‌های داخلی، محتوای این کانال‌ها را در صفحات خود در دیگر شبکه‌های اجتماعی، بازنشر دهند.